* 20-05-1908 Goes
† 23-06-2004 Utrecht

Verweij-Jonkers, Hilda, sociologe en politica van de SDAP en later van de PvdA.


Haar vader was een leraar, haar moeder een feministe die haar beroep als lerares pas na de vroege dood van haar man in 1922 weer mocht uitoefenen. Jonker deed in 1926 eindexamen hbs en studeerde vervolgens rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden, waarvoor zij tijdens haar studie ook nog het staatsexamen gymnasium aflegde. Na haar kandidaatsexamen werkte ze enige tijd als journaliste. In 1929 begon zij de doctoraalstudie sociologie aan de Amsterdamse Gemeente-Universiteit, die zij eind 1932 afrondde.

  • In 1945 was zij de eerste Nederlandse sociologe die promoveerde.
  • In 1978 ontving zij een eredoctoraat van de Erasmus Universiteit in Rotterdam.
  • Jonker trouwde in 1930 met de chemicus Evert Verwey (assistent aan de Rijksuniversiteit Groningen 1931-1934, promotie 1934, medewerker Philips Natuurkundig Laboratorium (NatLab) 1934-1946, directeur NatLab 1946-1967, curator Rijksuniversiteit Utrecht ). Zij kregen vier kinderen.

Jonker werd in 1927 lid van de SDAP. Na haar afstuderen zette zij zich vooral in voor het Plan van de Arbeid. Van 1935-1940 was zij lid van de gemeenteraad van Eindhoven. Zij was medeoprichter van de Partij van de Arbeid en zat voor die partij in de Eerste Kamer van 1954 tot 1957. Later werd zij ook de eerste vrouw in de Sociaal Economische Raad, waarvan zij 15 jaar lang als kroonlid deel uitmaakte.

Van 1956 tot 1972 maakte ze deel uit van een adviescommissie van het Ministerie van Sociale Zaken over de arbeidsmarktpositie van vrouwen en meisjes, eerst als lid, later als voorzitter. Deze voorloper van de Emancipatieraad deze commissie nam het initiatief voor de gelijke beloning van mannen en vrouwen, die in 1975 wettelijk werd geregeld.

Verder was Verwey-Jonker lid en later voorzitter van het curatorium van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de Partij van de Arbeid.

Ze publiceerde, tot kort voor haar dood, veel over emancipatievraagstukken, o.a. in kranten en tijdschriften. In 1993 werd het Verwey-Jonker Instituut opgericht, dat onderzoek doet naar sociologische vraagstukken. Ze ontving in 2000 de Aletta Jacobsprijs.

Hilda Verwey-Jonker overleed medio 2004 op 96-jarige leeftijd.